این کسوف حلقوی است یا جزیی ؟!

1. خورشیدگرفتگی کلی:  زمانی اتفاق می افتد که قرص ماه به طور کامل در مقابل خورشید قرار می گیرد.

2.خورشیدگرفتگی حلقوی: زمانی اتفاق می افتد که قرص ماه در آسمان کوچکتر از قرص خورشید دیده می شود. هنگامی که ماه در مقابل خورشید قرار می گیرد لبه های دایره خورشید همچنان روشن دیده می شوند.

3. خورشیدگرفتگی مرکب (کلی _حلقوی): زمانی اتفاق می افتد که در ابتدا و انتهای مسیر گرفت، ماه نمی‌تواند قرص خورشید را بپوشاند و شاهد كسوف حلقوی خواهیم بود. ولی در وسط مسیر قطر ماه كمی بزرگتر شده و ثانیه‌هایی خورشید را در پس خود پنهان می‌كند.

4. خورشیدگرفتگی جزیی: زمانی اتفاق می افتد که ماه قسمتی از قرص خورشید را می پوشاند و به طور کامل در مقابل آن قرار نمی گیرد.

ارتباط سایه و خورشیدگرفتگی

برای هر جسم کروی تاریک مانند ماه که در نزدیکی جسم کروی نورانی مانند خورشید قرار بگیرد، سایه‌ای تشکیل می‌شود که می‌توان در آن قسمت‌های زیر را تشخیص داد:

سایه که جسم نورانی در آن دیده نمی‌شود و کاملا تاریک است.

نیم‌سایه که تنها یک سمت از جسم نورانی در آن دیده می‌شود، در قسمت بیرونی سایه قرار دارد و نیمه‌تاریک است.

ضد سایه که قسمت‌های میانی جسم نورانی در آن دیده نمی‌شود، در قسمت عقب سایه قرار دارد و نیمه‌تاریک است.

اگر وضعیت مداری ماه در هنگام ماه نو به گونه‌ای باشد که هیچ کدام از سه قسمت سایه ماه با سطح زمین تلاقی نکند، خورشیدگرفتگی اتفاق نخواهد افتاد. در غیر این صورت، یکی از حالت‌های زیر رخ خواهد داد:

اگر فاصله ماه و زمین در هنگام ماه نو به میزانی (کم) باشد که بخش سایه ماه با سطح زمین تلاقی پیدا کند، در آن قسمت از زمین خورشیدگرفتگی کلی قابل رؤیت خواهد بود. (قسمت A در شکل زیر)

اگر فاصله ماه و زمین در هنگام ماه نو به میزانی (زیاد) باشد که بخش سایه ماه با سطح زمین تلاقی پیدا نکند، در آن صورت ضد سایه با سطح زمین برخورد می‌کند و در چنین قسمت‌هایی از زمین خورشیدگرفتگی حلقوی قابل رؤیت خواهد بود. (قسمت B در شکل زیر)

ممکن است در حالت‌های خاص بعضی نقاط زمین از بخش سایه و بعضی نقاط دیگر از بخش ضد سایه عبور کنند، که در این وضعیت خورشیدگرفتگی مرکب (در بعضی نقاط کلی و در بعضی نقاط حلقوی) خواهد بود.

در هر سه حالت فوق، قسمت‌های زیادی از سطح زمین از قسمت نیم‌سایه عبور خواهند کرد و در این نقاط خورشیدگرفتگی جزئی رؤیت می‌شود. (قسمت C در شکل زیر)

ممکن است در شرایطی تنها نیم‌سایه با سطح زمین برخورد نماید. در این حالت بعضی نقاط سطح زمین خورشیدگرفتگی جزئی را تجربه خواهد کرد بدون اینکه در جایی خورشیدگرفتگی کلی یا حلقوی رخ داده باشد. 

خورشیدگرفتگی 14 دی از نوع آخر بود که بیشترین میزان گرفت آن در کشور سوئد در حدود 85 درصد بود و در هیچ کجای سطح زمین به صورت کلی یا حلقوی دیده نمی شد.

این فیلم چگونه توجیه می شود؟

با توجه به مطالبی که در قسمت قبل عنوان شد، در زمان خورشیدگرفتگی هفته پیش، سایه و ضد سایه بر روی زمین قابل مشاهده نبوده و کسوف به صورت جزیی دیده شده است اما از آنجا که این فیلم خورشیدگرفتگی را به صورت حلقوی نشان می دهد می توان نتیجه گرفت که ماهواره در مدار چرخشش به دور زمین در مکانی قرار داشته است که راس سایه یا ضدسایه درآنجا قرار داشته است. پس از نگاه ماهواره Hinode این کسوف به صورت حلقوی دیده شده است و هیچ تناقضی با جزیی دیده شدن آن بر روی زمین وجود ندارد.